Trên đảo Phú Quốc, nhiều câu chuyện về câu chuyện về giống chó xoáy Phú Quốc được chuyền tai nhau. Lâu dần trở thành giai thoại. Giai thoại nổi tiếng nhất là rồng biển giao phối với tiểu Kỳ lân trên đảo và bay về trời. Kỳ lân ở lại đảo sinh ra giống chó rừng – tiền thân của chó xoáy Phú Quốc ngày nay.
Còn một lý giải khác cho rằng các thương thuyền Bồ Đào Nha và Hà Lan chở nô lệ đi bán ở châu Á. Thuyền đi ngang đảo Phú Quốc, nhờ viện trợ của người Việt. Cư dân đảo Phú Quốc đã cung cấp lương thực, nước ngọt. Sau đó được các thủy thủ trao đổi hoặc tặng những con chó có xoáy trên lưng.
Một giả thuyết có cơ sở thực tế hơn là: tổ tiên loài chó xoáy Phú Quốc ngày nay vốn là chó rừng trên đảo. Những cư dân bắt về thuần dưỡng lâu ngày thành giống chó bây giờ. Xa đất liền nên dòng chó xoáy Phú Quốc tồn tại như một “bộ lạc” sống cách ly và giữ được nguồn gien tốt, ít bị lai giống..
Chó Phú Quốc bơi rất giỏi
Chó Phú Quốc còn bơi rất giỏi, từng cứu nhiều người chết đuối bằng cách cắn cổ áo nạn nhân lôi vào bờ. Một người nuôi chó ở Cần Thơ kể về bản năng “thủ lĩnh” của giống chó này. Nhà người chủ này có bầy chó bảy con. Trong đó có con chó xoáy Phú Quốc.
Khi ra đường, lúc nào con chó Phú Quốc cũng luôn giữ vai trò “chỉ huy” sáu con chó còn lại. Có lần, một con trong bầy đi quá xa. Chủ chỉ tay về hướng đó ra hiệu lập tức chó xoáy chạy nhanh đến con chó “mê chơi”, cắn vào cổ nó lôi về cho chủ.
Tập tính đi săn mồi tuyệt vời
Chó Phú Quốc có khả năng đi săn rất tốt. Những người thợ săn vào rừng thường mang theo một hoặc hai con chó Phú Quốc. Trong một đêm có thể mang về năm đến sáu, hoặc nhiều hơn, con chồn hương. Chồn hướng là một loại động vật phổ biến ở Phú Quốc. Chó Phú Quốc có thể lần theo dấu vết con mồi kể cả khi con mồi đã đi qua từ trước đó rất lâu.
Vì thế thợ săn phải kiểm tra việc chó chạy theo dấu vết con mồi cũ hay mới để gọi nó về. Nếu săn hăng quá, chó Phú Quốc có thể lạc vài ngày sau mới về. Mỗi khi phát hiện ra con mồi thì chúng dồn con mồi đồng thời sủa lên để gọi chủ. Chúng không buông tha mồi cho đến khi chủ gọi nó đi vì lý do có thể không hạ được con mồi. Ở đảo Phú Quốc, người dân địa phương kể rất nhiều chuyện hấp dẫn về sự tinh khôn, gan dạ của loài chó này. Thân hình chó xoáy vốn nhỏ con so với các loài vật ăn thịt. Song chúng lại rất thành thạo để săn heo rừng.
Chó Phú Quốc hỗn chiến rắn độc
Lúc đi săn trong rừng, nhiều con chó Phú Quốc đã từng chiến đấu “một mất một còn” với loài rắn độc để cứu chủ. Bà con kể rằng, có một con chó đã liều chết tấn công rắn, mở đường cho chủ chạy. Ba ngày sau, con chó lần tìm về tới nhà gục chết dưới chân chủ. Trên đảo Phú Quốc còn truyền miệng câu chuyện về trận chiến giữa rắn hổ mây rừng Phú Quốc với sáu con chó xoáy tại suối Tranh. Hôm đó, rắn dữ xuống uống nước ở suối bị bầy chó phát hiện. Hai bên hỗn chiến kịch liệt. Bầy chó bao vây con rắn, cắn tới tấp. Cuối cùng, rắn hổ mây bại trận với những dấu cắn làm gãy lưng. Tuy nhiên, hai con chó Phú Quốc trong bầy cũng phải bỏ mạng vì nọc độc của rắn dữ.
